De heren coureurs waren afgelopen zondag nog maar net gewogen en halverwege de post-race interviews toen de straf van Charles Leclerc voor het afsteken van de chicane in de laatste ronde al werd gecommuniceerd. Menige toetsenbord-terrorist op Twitter bleek er weer een complottheorie achter te zoeken om Max aan een kampioenschap te helpen. Maar ook Ferrari-teambaas Binotto, niet eens aanwezig op Suzuka, liet zich niet onbetuigd. Hoe kon het de week ervoor nog drie uur duren om Perez een tikje op de vingers te geven voor meerdere ‘Safety Car infringements’ en nu ineens zonder enig hoor en wederhoor een gedane zaak zijn?! Moeten we wel zo snel willen straffen, als de race toch al afgelopen is? Of is het juist cruciaal dat het podium ‘klopt’?

Van complot geen sprake!

Allereerst is het denk ik goed om de complotdenkers even te confronteren met de belachelijkheid van hun theorie. Niemand is bijvoorbeeld vaker snel na de race gestraft dan Max Verstappen. Hij heeft bijvoorbeeld nog steeds het dubieuze record ‘Meeste keren uit de cooldown-room verwijderd worden’. Het gebeurde in zowel Mexico 2016 als bij de Grand Prix van de Verenigde Staten in 2017. In beide gevallen ten faveure van een Ferrari coureur. In de VS was er onder het publiek behoorlijk ongenoegen en nam Niki Lauda het nota bene op voor Verstappen, door aan te geven dat de teams hadden afgesproken met de wedstrijdleiding het niet meer zo (overhaast…) te doen. Iets wat men zich in Brazilië in 2019 leek te beseffen, omdat Hamilton toen duidelijk nog een straf boven het hoofd hing voor het van de baan tikken van Alexander Albon, maar hij wel het podium mocht pakken samen met Verstappen na de dragrace naar de lijn tussen Lewis en Gasly. Een historisch podium, maar niet het juiste podium, dat past bij de definitieve race-uitslag.

Kans op foute beslissingen groot

De eerste keer dat een besluit namelijk zo snel na de race geveld werd, zonder de coureurs even te horen, was dat niet alleen onterecht, maar ook hoogst discutabel. Onterecht omdat ook Sebastian Vettel op het moment dat hij het Mexicaanse podium mocht betreden onderzocht moest worden. Nota bene voor het overtreden van de ‘Verstappen-regel’, die voorschrijft dat er in de remzone niet meer van de lijn afgeweken mag worden (no moving under braking). De derde plaats die Vettel in Mexico uitbundig vierde, werd na enkele tijd aan Ricciardo gegeven. Het podium dat dus met de snelle beslissing werd geformeerd, was niet ‘het juiste podium’.

De beslissing in Mexico 2016 was daarnaast ook discutabel. De stewards beoordeelden het verremmen van Verstappen en het afsteken van de chicane als ‘Leaving the track and gaining an advantage’. Net als Leclerc in Japan werd verweten. Nu is er over het verlaten van de baan geen enkele twijfel mogelijk. Maar wat het behaalde voordeel dan is, laat zich wel bediscussiëren. In het geval er een positie gewonnen wordt, lijkt het relatief eenvoudig. Max stak bijvoorbeeld bij de eerste herstart in Saudi Arabië in 2021 de tweede bocht nadrukkelijk af en kwam daarmee voor Lewis terecht. Bij een latere actie waar Hamilton reeds aan de buitenzijde gepasseerd was, verremde Verstappen zich, schoot van de baan en kwam weer voor Lewis de baan op. Het leverde de  ‘This guy is crazy, man’ quote van Lewis op. In beide gevallen werd door het verlaten van de baan een positie gewonnen.

Dat is bij het geval Leclerc-Perez (Japan ’22) en bij Verstappen-Vettel (Mexico ’16) minder duidelijk. De leidende auto verremt zich zeker en heeft daarmee hooguit voorkomen dat de aanvallende partij kon inhalen. In beide gevallen was de aanvallende auto echter niet echt aan het aanvallen. Perez en respectievelijk Vettel waren niet langszij, maar nog behoorlijk wat meters achter de aanvaller die zich verremt. Bij het uitkomen van de chicane is de vertraging van de auto die de chicane afstak vervolgens zo sterk, dat van enige tijdswinst ook geen sprake meer is. Verstappen deed er in Mexico ’16 bijna 2 volle seconden meer over om hetzelfde punt op de baan in bocht 3 te bereiken dan wanneer hij de chicane (bocht 1 en 2) op zijn normale racepace had genomen. En nog lag hij voor Vettel

De vaagheid van wat een voordeel is bij het verlaten van de baan werd vorig jaar ook feilloos onderstreept door Hamilton in Abu Dhabi. De oorzaak van het wijd gaan in bocht 6 was uiteraard een gebrek aan ruimte om die bocht samen met Verstappen door te komen. Maar bij monde van Michael Masi werd toen te kennen gegeven dat het tijdsvoordeel (bijna 2 seconden) door Hamilton moest worden (en werd) teruggegeven. Ondanks de claims van Red Bull dat het behaalde voordeel een positie betrof en dat ze het tijdsvoordeel ook niet teruggeven hebben zien worden.

Daadkracht versus data

Het nemen van een snel besluit is niet altijd makkelijk. In veel gevallen duren beslissingen van de stewards, ook tijdens de race, altijd even omdat er naar diverse beelden gekeken moet worden en de data verzameld moet worden. Men wil graag ook precedenten kunnen wegen en dan een goed gefundeerd besluit nemen. In het belang van de race wordt altijd geprobeerd dit nog in de wedstrijd te doen, zodat alle concurrenten weten waar ze aan toe zijn en de uitslag van de race alle straffen juist reflecteert.

Soms kan dat niet, omdat het een ‘last lap incident’ is, of omdat extra data vanuit de teams nodig is of de coureurs gehoord moeten worden. Dan beschouwen de stewards de zaak vaak na de race en weten de coureurs dat ze een bezoekje af te leggen hebben. De goed ingevoerde fans weten dan dat de officiële uitslag wat uren kan duren. De memes met skeletten die aangeven ‘nog steeds op de beslissing van de stewards te wachten’ zijn in dergelijke gevallen veel te zien. Da’s balen, maar er is dan wel vertrouwen in gedegen hoor en wederhoor. Niet de extra data verzamelen onder druk van snel en daadkrachtig besluiten gaat nu eenmaal altijd – in potentie – ten koste van de kwaliteit van de beslissing.

Hadden de stewards bijvoorbeeld meer tijd genomen voor de situatie van Leclerc, dan hadden ze allicht het ‘Leaving the track and gaining an advantage’ niet zo zeer vervolgd, maar eerder gekeken naar de manier waarop Leclerc verdedigde in de laatste bocht. Als hij daar Perez niet volledig geblokkeerd had, was het beargumenteerbaar dat Leclerc geen voordeel had, in tijd of positie, van het verremmen en afsnijden van de chicane. Bij Max in Mexico 2016 was er zoals gezegd ook geen tijdsvoordeel, geen positiewinst en wel vuile banden van een trip door het gras. Noem dat maar ‘gaining an advantage’!

Soms moet het snel

Er valt desalniettemin veel te zeggen voor een snel besluit. Natuurlijk wil je een ‘juist’ podium, niet in de laatste plaats zodat alle media foto’s hebben van de terechte top drie, in de juiste volgorde. Daar zou je zelfs de podiumceremonie nog 5 of 10 minuten voor willen vertragen als dat echt moet.

Het hoeft ook niet complex te zijn. Als de coureur de te ontvangen straf reëel vindt en dus niet door de stewards gehoord wil worden, bijvoorbeeld. Leclerc was over zijn actie schuldbewust en vond de 5 seconden tijdstraf ook wel terecht, gaf hij aan. Hamilton was zich in Brazilië 2019 uiteraard ook zeer bewust van de grove fout jegens Albon. Het niet snel uitdelen van een straf voor die manoeuvre betekende enerzijds dat de foto’s van het podium niet klopten en anderzijds, veel belangrijker, dat Carlos Sainz zijn eerste podium niet heeft gevierd zoals dat zou moeten. Ze hadden Hamilton daar moeten zeggen: “Er komt een voor ons logische en onontkoombare 5 seconden straf aan. Accepteer je dat, dan laten we Carlos nu de podiumceremonie doen. Heb je naar jouw mening echt een legitieme verdediging, dan zien we je graag bij de Stewards. Oh…maar als je in het ongelijk gesteld wordt kost het wel een additionele boete”.

Afgelopen weekeinde had de straf van Leclerc natuurlijk direct gevolgen voor het kampioenschap. De vraag is dan ook of Charles zonder slag of stoot had toegegeven in die omstandigheden. Was er niet de knullige verwarring over het aantal punten dat voor de ingekorte race gegeven zou worden, dan was bij het bekendmaken van de juiste podiumposities ook veel directer helder geweest dat Max wereldkampioen was. Dit kon logischerwijs niet veel langer uitgesteld worden, omdat het bekendmaken voor de podiumceremonie cruciaal was: je wilt absoluut het juiste podium en de juiste kampioen. Nooit was het belangrijker deze helderheid daar en dan te verschaffen.

Cool down room beter benutten

Toch had de F1 kunnen en moeten wachten. Wat mij betreft tot de cooldown room, die er voor de coureurs is om even de sleutelmomenten van de race te beschouwen en na te praten. De F1 had daar de penalty voor Leclerc kunnen aankondigen, in een rustige, controleerbare omgeving, die minder verwarring geeft dan gedurende de interviews voor live TV. Het geluid kan er even weggedraaid worden, er is ruimte om even met alle betrokkenen te spreken. De podiumceremonie kan even 5 minuten opgeschoven worden als dat nodig is. Het zou fijn zijn als F1 die ruimte benut voor eventuele aanpassingen in de podiumplekken, of accepteert dat als dat niet lukt, de show dus doorgaat zonder aanpassingen. Dan moet achteraf het besluit maar vallen, in de post race shows van de diverse media.